انواع دیابت یکی از مباحث مهم زمینه پزشکی است که آگاهی از آن نقش مهمی در پیشگیری، تشخیص زود هنگام و مدیریت بهتر این بیماری دارد، دیابت به طور کلی بیماری است که در آن، بدن در استفاده یا تولید انسولین دچار مشکل می‌شود و نتیجه این اختلال، بالا رفتن قند خون و بروز عوارضی است که در صورت بی‌توجهی بر اندام‌های حیاتی مثل قلب، کلیه‌ها، چشم و اعصاب تاثیر می‌گذارند، به طور کلی دیابت را به چند نوع اصلی تقسیم می‌کنند که هر کدام ویژگی ها، علائم و روش های درمانی خاص خود را دارند که در ادامه مقاله به توضیحات بیشتری خواهیم پرداخت.
دیابت چند نوع دارد؟
دیابت یک بیماری مزمن است که به دلیل اختلال در تولید یا عملکرد انسولین در بدن ایجاد می‌شود و این بیماری انواع مختلفی دارد و با عنوان های دیابت نوع 1 و دیابت نوع 2 شناخته می‌شود، هر یک از این انواع نیز دارای علائم مخصوص به خود هستند و روش های درمانی و مراقبتی آن ها نیز متفاوت است.
دیابت نوع یک
دیابت نوع یک که بیشتر در سنین کودکی و نوجوانی بروز می‌کند، نوعی بیماری خود ایمنی است و در این نوع دیابت، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلول های تولید کننده انسولین در پانکراس حمله می‌کند و آن ها را از بین می‌برد، به همین دلیل، بدن دیگر قادر به تولید انسولین کافی نیست و بیماران برای کنترل قند خون خود باید به صورت روزانه انسولین تزریق کنند و علت دقیق بروز دیابت نوع یک هنوز کاملا مشخص نیست اما عوامل ژنتیکی و برخی ویروس ها در بروز این نوع دیابت نقش دارند.
دیابت نوع دو
دیابت نوع دو شایع ترین انواع دیابت است و بیشتر در بزرگسالان و افراد میانسال دیده می‌شود و در این نوع دیابت، بدن انسولین کافی تولید نمی‌کند یا سلول های بدن نسبت به انسولین مقاومت نشان می‌دهند، عوامل موثر در بروز دیابت نوع دو شامل اضافه وزن، کم تحرکی، رژیم غذایی نامناسب و سابقه خانوادگی است، این نوع دیابت به تدریج ظاهر می‌شود و در بسیاری از موارد با تغییر سبک زندگی، رژیم غذایی سالم و داروهای خوراکی قابل کنترل است.
دیابت بارداری
دیابت بارداری نوعی از دیابت است که در دوران بارداری ایجاد می‌شود و پس از زایمان برطرف می‌گردد، این نوع دیابت زمانی رخ می‌دهد که تغییرات هورمونی دوران بارداری باعث کاهش تاثیر انسولین در بدن مادر می‌شود، اگرچه دیابت بارداری موقتی است اما نیاز به مدیریت دقیق دارد، چرا که باعث مشکلاتی مانند زایمان زودرس، وزن بالای نوزاد و افزایش خطر دیابت نوع دو در آینده برای مادر و کودک می‌شود.
پیش دیابت
پیش دیابت حالتی است که در آن سطح قند خون بالاتر از حد نرمال است اما هنوز به اندازه‌ای نیست که به عنوان دیابت تشخیص داده شود، افراد در مرحله پیش دیابت در معرض خطر بالایی برای ابتلا به دیابت نوع دو قرار دارند و با این حال، با اصلاح سبک زندگی و کاهش وزن و افزایش فعالیت بدنی می‌توان از پیشرفت آن به دیابت نوع دو جلوگیری کرد یا آن را چندین سال به تعویق انداخت.
دیابت در کودکان
دیابت در کودکان اغلب از نوع یک است ولی در سال های اخیر مواردی از دیابت نوع دو نیز در کودکان دیده می‌شود که بیشتر به دلیل چاقی و سبک زندگی کم تحرک است، تشخیص دیابت در کودکان اهمیت زیادی دارد، زیرا کودکان نیاز به مراقبت ویژه و برنامه ریزی دقیق برای کنترل قند خون دارند تا از عوارض بلند مدت جلوگیری شود و علائم دیابت در کودکان شامل تکرر ادرار، تشنگی زیاد، کاهش وزن ناگهانی و خستگی است.
در صورتی که از بیماری دیابت رنج می‌برید ولی از نوع آن اطلاعی ندارید جهت تشخیص نوع بیماری به دکتر فاطمه عباسی متخصص غدد مراجعه نمایید، جهت دریافت نوبت با شماره ۰۹۳۸۳۵۴۳۹۰۰ تماس بگیرید.
تفاوت دیابت نوع ۱ و دیابت نوع ۲
دیابت نوع ۱ و نوع ۲ هر دو از اختلالات متابولیکی هستند که باعث افزایش قند خون می‌شوند اما تفاوت هایی دارند، دیابت نوع ۱ در سنین پایین ظاهر می‌شود و نتیجه ی یک واکنش خود ایمنی است که در آن، بدن به اشتباه سلول های تولید کننده انسولین را از بین می‌برد و در نتیجه، بدن قادر به تولید انسولین نیست و فرد برای ادامه ی زندگی نیاز به تزریق مداوم انسولین دارد. شروع این نوع دیابت اغلب ناگهانی و شدید است.
در مقابل، دیابت نوع ۲ بیشتر در بزرگسالان و افرادی با سبک زندگی کم تحرک و رژیم غذایی ناسالم بروز می‌کند، هرچند که اخیرا در نوجوانان نیز مشاهده می‌شود و در این نوع، بدن یا انسولین کافی تولید نمی‌کند یا سلول ها به آن مقاومت نشان می‌دهند و برخلاف نوع ۱، دیابت نوع ۲ خیلی راحت تر کنترل می‌شود و در بسیاری از موارد قابل پیشگیری است، بنابراین شناخت تفاوت های این دو نوع دیابت برای تشخیص، درمان و پیشگیری بسیار مهم است.
تفاوت دیابت بارداری و دیابت نوع ۲
دیابت بارداری و دیابت نوع ۲ هر دو با افزایش سطح قند خون همراه هستند، اما تفاوت های مهمی در علت، زمان بروز و مدیریت آن ها وجود دارد، دیابت بارداری تنها در دوران بارداری رخ می‌دهد و پس از زایمان در اغلب افراد برطرف می‌شود، مگر اینکه شخص در شرایط خاصی قرار داشته باشد و دیابتش برطرف نشود و علت آن تغییرات هورمونی است که باعث کاهش حساسیت سلول های بدن به انسولین می‌شود و این نوع دیابت در زنانی که پیش از بارداری دیابت نداشته‌اند تشخیص داده می‌شود و با رژیم غذایی مناسب، ورزش و در برخی موارد دارو یا انسولین قابل کنترل است.
از سوی دیگر، دیابت نوع ۲ یک بیماری مزمن و پایدار است که در بزرگسالی بروز می‌کند و به دلیل مقاومت بدن نسبت به انسولین یا کاهش ترشح آن ایجاد می‌شود، این نوع دیابت برخلاف دیابت بارداری دائمی است و نیازمند مدیریت بلند مدت است و همچنین، زنانی که در دوران بارداری دچار دیابت بارداری می‌شوند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت نوع ۲ در آینده قرار دارند.
سوالات متداول
دیابت نوع ۱ درمان قطعی ندارد اما با تزریق منظم انسولین، رژیم غذایی مناسب و کنترل قند خون، می‌توان آن را مدیریت کرد و در واقع فردی که به دیابت نوع یک مبتلا شده است، باید به فکر کنترل و مدیریت آن باشد، نه درمان قطعی آن زیرا این امکان وجود ندارد.
اگرچه چاقی یکی از عوامل اصلی خطر است، اما افراد با وزن طبیعی نیز به دیابت نوع ۲ مبتلا می‌شوند، خصوصا اگر سابقه خانوادگی داشته باشند.
در بیشتر موارد بله، اما این بانوان باید بیشتر احتیاط کنند زیرا امکان اینکه بعد از بارداری دچار دیابت نوع دو شوند، خیلی زیاد است.
در نهایت…
شناخت انواع مختلف دیابت و تفاوت های آن ها نقش بسیار مهمی در پیشگیری، تشخیص زودهنگام و مدیریت موثر این بیماری دارد و با افزایش آگاهی و توجه به علائم و مراجعه منظم به پزشک، می‌توان خطرات ناشی از دیابت را به حداقل رساند، دیابت پایان راه نیست، بلکه با مراقبت و آگاهی می‌توان آن را کنترل کرد.
