ریزش مو یکی از دغدغه های رایج بسیاری از افراد است که دلایل متعددی دارد، اما تا به حال به نقش اختلالات تیروئیدی در این زمینه فکر کرده‌اید؟ غده تیروئید با ترشح هورمون‌هایی حیاتی، نقش مهمی در سلامت پوست و مو ایفا می‌کند و هرگونه کم کاری یا پرکاری این غده باعث اختلال در چرخه رشد مو و در نهایت ریزش آن می‌شود و این نوع ریزش مو به صورت پراکنده و یکنواخت اتفاق می‌افتد و با سایر علائم جسمی همراه است، اما چطور می‌توان فهمید که علت اصلی ریزش مو، اختلال در تیروئید است؟
تیروئید باعث ریزش مو می‌شود؟
اختلالات تیروئید می‌توانند باعث ریزش مو شوند، غده تیروئید با ترشح هورمون‌های تیروکسین (T4) و تری‌یدوتیرونین (T3) نقش مهمی در تنظیم متابولیسم بدن، از جمله رشد و چرخه مو دارد و در صورتی که فرد دچار کم کاری تیروئید یا پرکاری تیروئید باشد، این اختلال بر سلامت فولیکول‌های مو تأثیر گذاشته و منجر به ریزش موی منتشر، نازک شدن موها یا حتی کاهش رشد موها می‌شود.
نقش هورمون‌های تیروئیدی در رشد و سلامت مو
هورمون‌های تیروئیدی (تیروکسین T4 و تری‌یودوتیرونین T3) نقش بسیار مهمی در تنظیم عملکردهای متابولیکی بدن دارند و سلامت پوست، مو و ناخن نیز به شدت تحت تأثیر آن‌هاست و این هورمون‌ها با تأثیر بر چرخه رشد مو، باعث تحریک رشد فولیکول‌های مو، تولید کراتین و افزایش جریان خون در پوست سر می‌شوند، در شرایط طبیعی هورمون‌های تیروئیدی به حفظ چرخه طبیعی مو کمک می‌کنند، فاز رشد آناژن، فاز استراحت تلوژن و فاز ریزش کاتاژن و تعادل این هورمون‌ها باعث حفظ ضخامت، درخشندگی و دوام مو می‌شود.
کم کاری تیروئید و تأثیر آن بر ریزش مو
کم کاری تیروئید یکی از اختلالات شایع غده تیروئید است که در آن میزان ترشح هورمون‌های تیروئیدی (T3 و T4) کاهش می‌یابد و این هورمون‌ها در تنظیم متابولیسم بدن، از جمله رشد و بازسازی سلول‌ها، نقش حیاتی دارند و یکی از عوارض مهم کم‌کاری تیروئید، ریزش مو است.
کند شدن چرخه رشد مو
در حالت طبیعی، موها وارد مرحله رشد آناژن می‌شوند، اما با کمبود هورمون‌های تیروئیدی، این چرخه مختل شده و فولیکول‌های مو زودتر وارد فاز استراحت تلوژن می‌شوند، در نتیجه موها زودتر از موعد می‌ریزند.
نازک شدن و شکنندگی مو
موها در اثر کاهش فعالیت متابولیک بدن، نازک، خشک و شکننده می‌شوند و گاهی ریزش از نوع منتشر یا پراکنده است و تمام سر را درگیر می‌کند.
درگیر شدن ابرو و مژه‌ها
ریزش مو در کم‌کاری تیروئید فقط محدود به پوست سر نیست و شامل ریزش ابروها به‌ویژه قسمت بیرون و گاهی مژه‌ها نیز بشود.
کاهش جریان خون پوست سر
کم کاری تیروئید باعث کاهش جریان خون رسانی به پوست سر می‌شود که این امر نیز تغذیه فولیکول‌های مو را مختل کرده و ریزش را تشدید می‌کند.
پرکاری تیروئید و تأثیر آن بر ریزش مو
پرکاری تیروئید زمانی رخ می‌دهد که غده تیروئید بیش از حد هورمون‌های تیروئیدی T3 و T4 ترشح می‌کند و این افزایش هورمون‌ها باعث تسریع در متابولیسم بدن می‌شود و بر بسیاری از عملکردهای حیاتی، از جمله سلامت مو، تأثیر منفی می‌گذارد.
اختلال در چرخه رشد مو
افزایش هورمون‌های تیروئیدی چرخه طبیعی رشد مو را مختل می‌کند، موها سریع تر وارد فاز استراحت تلوژن شده و در نتیجه ریزش بیشتری تجربه می‌شود، این نوع ریزش معمولا پراکنده و یکنواخت است، نه نقطه‌ای.
تضعیف فولیکول‌های مو
سوخت و ساز بیش از حد بدن در پرکاری تیروئید باعث تحلیل و ضعف فولیکول‌های مو می‌شود، موها نازک، شکننده و کم‌حجم می‌شوند.
همراهی با سایر علائم بدنی
ریزش مو در پرکاری تیروئید معمولا با علائمی مانند کاهش وزن ناگهانی، تعریق زیاد، تپش قلب، اضطراب و بی‌خوابی همراه است و این مجموعه علائم به تشخیص سریع‌تر کمک می‌کند.
افزایش استرس بدنی
بدن فرد مبتلا به پرکاری تیروئید در حالت دائمی استرس متابولیکی قرار دارد، که این شرایط چرخه رشد مو را مختل کرده و منجر به ریزش موقت اما قابل توجه می‌شود.
تفاوت نوع ریزش مو در اختلالات تیروئیدی
ریزش مو در اختلالات تیروئیدی کم‌کاری و پرکاری از نظر الگو، شدت و ویژگی‌های ظاهری با هم تفاوت دارد و شناخت این تفاوت‌ها می‌تواند در تشخیص نوع اختلال تیروئید کمک کننده باشد:
| ویژگی | کم کاری تیروئید | پرکاری تیروئید |
| نوع ریزش مو | ریزش پراکنده و تدریجی | ریزش یکنواخت و ناگهانی |
| الگوی ریزش | اغلب نازک شدن کلی موها، به ویژه قسمت جلوی سر و شقیقه‌ها | ریزش سرتاسری با شدت متوسط تا زیاد |
| وضعیت ساقه مو | موها خشک، زبر، شکننده | موها نازک، نرم و ضعیف |
| وضعیت پوست سر | خشک، پوسته پوسته | چرب یا تعریق زیاد |
| درگیری سایر نواحی | شامل ریزش ابرو به ویژه بخش بیرونی و مژه‌ها هم می‌شود. | در برخی موارد شامل کاهش تراکم ابروها نیز می‌شود. |
| سرعت ریزش مو | کند و تدریجی | سریع تر و ناگهانی تر |
| قابلیت برگشت پذیری | با درمان هورمونی معمولا بهبود می‌یابد. | با کنترل بیماری، رشد موها بازمی‌گردد. |
روش های درمانی برای کنترل ریزش موی ناشی از تیروئید
برای کنترل ریزش موی ناشی از اختلالات تیروئیدی، ابتدا باید علت زمینه‌ای یعنی کم کاری یا پرکاری تیروئید درمان شود و پس از آن، با رعایت برخی روش‌های مکمل می‌توان به بازگشت رشد طبیعی مو کمک کرد، در ادامه، مهم ترین روش های درمانی معرفی می‌شوند:
درمان اختلال تیروئید
برای کم‌کاری تیروئید استفاده از داروی لووتیروکسین برای جبران کمبود هورمون تیروئید و بازگرداندن تعادل هورمونی و برای پرکاری تیروئید بسته به شدت بیماری، درمان شامل داروهای ضدتیروئید مانند متی‌مازول، ید رادیواکتیو یا در برخی موارد جراحی است.
صبر و پیگیری
پس از شروع درمان تیروئید، بازگشت چرخه طبیعی رشد مو معمولا ۳ تا ۶ ماه زمان می‌برد و بررسی منظم سطح TSH، T3 و T4 با آزمایش خون ضروری است تا از اثربخشی درمان اطمینان حاصل شود.
مکمل های غذایی مفید برای رشد مو
- مصرف آهن، چرا که کمبود آهن می‌تواند ریزش مو را تشدید کند.
- مصرف زینک (روی) به تقویت فولیکول‌های مو کمک می‌کند.
- مصرف بیوتین (ویتامین B7) باعث استحکام و رشد مو می‌شود.
- مصرف ویتامین D، B12 و E، چرا که کمبود این ویتامین‌ها در بیماران تیروئیدی شایع است و می‌تواند ریزش مو را بدتر کند.
درمان های مکمل
در صورت عدم پاسخ کافی از روش های دیگر درمان های مکمل استفاده می شود:
- مزوتراپی مو برای تزریق ویتامین‌ها و داروهای محرک رشد به پوست سر
- PRP (پلاسمای غنی از پلاکت) برای کمک به تحریک فولیکول‌های خفته
- ماینوکسیدیل موضعی: در برخی موارد با مشورت پزشک استفاده می‌شود.
بعد از درمان تیروئید، موها دوباره رشد می‌کنند؟
بله، در بسیاری از موارد پس از درمان اختلالات تیروئیدی کم‌کاری یا پرکاری، رشد طبیعی موها به مرور بازمی‌گردد، اما این روند نیازمند زمان، پیگیری منظم درمان و مراقبت‌های مکمل است.
در کم‌کاری تیروئید با مصرف داروهایی مانند لووتیروکسین و تنظیم سطح TSH، متابولیسم بدن به حالت طبیعی بازمی‌گردد. و در نتیجه فولیکول‌های مو که وارد فاز استراحت شده بودند، دوباره فعال شده و رشد مو از سر گرفته می‌شود، در پرکاری تیروئید با کنترل پرکاری داروهای ضد تیروئید، ید رادیواکتیو یا جراحی، فشار متابولیکی از روی بدن برداشته شده و ریزش مو کاهش می‌یابد، موها معمولا دوباره رشد می‌کنند، گرچه ممکن است نازک تر یا متفاوت از قبل باشند.
سوالات متداول
بله، مکمل‌هایی مانند آهن، بیوتین، زینک و ویتامین‌های D و B12 می‌توانند به بهبود ریزش موی ناشی از تیروئید کمک کنند، به ویژه اگر کمبود آن‌ها وجود داشته باشد.
بین ۳ تا ۶ ماه پس از شروع درمان تیروئید، ریزش مو کاهش می‌یابد، اما بازگشت کامل رشد مو ممکن است تا یک سال زمان ببرد و به شرایط بدنی فرد بستگی دارد.
در نهایت…
ریزش مو یکی از علائم شایع اختلالات تیروئیدی است که با برهم خوردن تعادل هورمون‌های T3 و T4 رخ می‌دهد، چه در کم کاری و چه در پرکاری تیروئید، موها نازک و شکننده شده و ممکن است به صورت پراکنده بریزند و خوشبختانه با درمان صحیح تیروئید و رعایت مراقبت‌های تغذیه‌ای و موضعی، رشد موها معمولا طی چند ماه به حالت طبیعی بازمی‌گردد و تشخیص و درمان به موقع، کلید حفظ سلامت موهاست.
